Viral Hepatitler ve Diğer İnfeksiyöz Hastalıklar: Belirtiler, Tanı, Tedavi ve Korunma
Viral hepatitler ve diğer viral infeksiyöz hastalıklar, toplum sağlığını ciddi şekilde etkileyebilen önemli sağlık sorunlarındandır. Bunlar, Hepatit A, Hepatit B, Hepatit C, Hepatit D, Hepatit E, Sitomegalovirüs (CMV) ve Epstein-Barr Virüsü (EBV) enfeksiyonlarıdır.
Viral Hepatitler
Viral hepatitler, karaciğeri enfekte eden ve potansiyel olarak ölümcül olabilen hastalıklardır. Başlıca viral hepatit türleri şunlardır:
Hepatit A
- Belirtiler: Yorgunluk, iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı, sarılık.
- Tanı: Anti-HAV IgM antikor testi.
- Tedavi: Destekleyici tedavi yeterlidir, nadiren komplikasyonlar görülebilir.
- Korunma: Hepatit A aşısı.
Hepatit B
- Belirtiler: Yorgunluk, iştahsızlık, bulantı, sarılık, karaciğer fonksiyon testlerinde yükseklik.
- Tanı: HBsAg, anti-HBc, HBV DNA testleri.
- Tedavi: Antiviraller (entekavir, tenofovir), interferon.
- Korunma: Hepatit B aşısı.
Hepatit C
- Belirtiler: Çoğunlukla asemptomatik, nadiren yorgunluk, halsizlik, tıbbi testlerde anormallikler.
- Tanı: Anti-HCV, HCV RNA testleri.
- Tedavi: Doğrudan etkili antiviraller.
- Korunma: Kan/organ nakli öncesi tarama, steril tıbbi uygulamalar.
Hepatit D
- Belirtiler: Yorgunluk, iştahsızlık, karın ağrısı, sarılık, karaciğer fonksiyon testlerinde yükseklik.
- Tanı: HDV antijeni veya HDV RNA tespiti.
- Tedavi: Pegile interferon, entekavir, tenofovir.
- Korunma: Hepatit B aşısı.
Hepatit E
- Belirtiler: Akut viral hepatit tablosu (ateş, halsizlik, iştahsızlık, sarılık).
- Tanı: HEV antijeni veya HEV RNA tespiti.
- Tedavi: Destekleyici tedavi yeterlidir, kronik olgularda ribavirin.
- Korunma: Hepatit E aşısı (bazı ülkelerde).
Diğer İnfeksiyöz Hastalıklar
Sitomegalovirüs (CMV)
- Belirtiler: Genellikle asemptomatik, nadiren grip benzeri semptomlar.
- Tanı: CMV antijeni veya CMV DNA tespiti.
- Tedavi: Antiviraller (gansiklovir, valgansiklovir).
Epstein-Barr Virüsü (EBV)
- Belirtiler: Ateş, boğaz ağrısı, lenfadenopati, splenomegali, halsizlik.
- Tanı: EBV spesifik antikor tespiti.
- Tedavi: Destekleyici tedavi yeterlidir, ciddi olgularda antiviraller.
Korunma ve Önleme
Viral hepatitler ve diğer viral enfeksiyonların önlenmesi için aşağıdaki önlemler önemlidir:
- Bağışıklama: Hepatit A, Hepatit B, Hepatit E aşıları.
- Hijyen: El yıkama, kişisel hijyen kurallarına uyma.
- Güvenli Cinsel İlişki: Korunmasız cinsel ilişkiden kaçınma.
- Kan/Organ Nakli Öncesi Tarama: Donörlerin enfeksiyon açısından taranması.
- Yeterli Beslenme: İmmün sistemi güçlendiren sağlıklı beslenme.
- Stres Yönetimi: Bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen stresle baş etme.
Viral hepatitler ve diğer viral enfeksiyonlar, ciddi sağlık sorunları oluşturabilir. Doğru tanı, uygun tedavi ve koruyucu önlemler, bu hastalıklarla mücadelede önemli rol oynar.
Uzm. Dr. Ahmet Cem ÖZUĞUZ
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı
