Protez Enfeksiyonları

Protez Enfeksiyonları: Önleme ve Yönetim Stratejileri

Protez enfeksiyonları, yapay eklem ve medikal cihaz yerleştirilen hastalarda görülen, ciddi komplikasyonlara yol açabilen enfeksiyonlardır. Protez enfeksiyonları, ciddi morbidite ve mortaliteye neden olan, önemli sağlık sorunlarıdır. Doğru tanı, uygun antimikrobiyal ve cerrahi tedavi yaklaşımları, protez enfeksiyonlarının başarılı yönetiminde kritiktir. Hasta hazırlığı, cerrahi teknik, postoperatif bakım ve enfeksiyon sürveyansı gibi koruyucu önlemler de oldukça önemlidir.

Protez Enfeksiyonları Nedir?

Protez enfeksiyonları, eklem protezleri, kalp kapakçıkları, vasküler greftler gibi yapay/medikal cihazların implantasyonu sonrası gelişen enfeksiyonlardır. Başlıca örnekleri:

• Total eklem protezi enfeksiyonları (kalça, diz, omuz)
• Kardiyak protez enfeksiyonları (kapak, pace-maker, defibriler)
• Vasküler greft enfeksiyonları
• Yapay organ enfeksiyonları (kalp, akciğer)

Bu enfeksiyonlar, ağır morbidite ve mortaliteye neden olabilir, revizyon cerrahisi ve uzun süreli tedavi gerektiren ciddi komplikasyonlardır.

Risk Faktörleri

Protez enfeksiyonları için başlıca risk faktörleri şunlardır:

1. Hasta Kökenli Faktörler:
   • Diabetes, obezite, malignite, immünsupresyon
   • İleri yaş, kronik hastalıklar
   • Sigara, alkol kullanımı
2. Cerrahi Faktörler:
   • Uzun cerrahi süresi, kanama, doku hasarı
   • Deneyimsiz cerrahi ekip, yetersiz sterilizasyon
   • Derin doku ve eklem boşluğuna kontaminasyon
3. Postoperatif Faktörler:
   • Yara iyileşme problemleri, dren komplikasyonları
   • Erken dönem cerrahi revizyonlar
   • İmmobilizasyon, fiziksel aktivite kısıtlılığı

Bu risk faktörlerinin en aza indirilmesi, protez enfeksiyonlarının önlenmesinde önemlidir.

Tanı ve Tedavi Yaklaşımları

Protez enfeksiyonlarının tanısında aşağıdaki yöntemler kullanılır:

1. Klinik ve Laboratuvar Değerlendirme:
   • Lokal enfeksiyon bulguları (ağrı, şişlik, akıntı)
   • Kan testleri (CRP, ESH, lökosit sayısı)
   • Sıvı aspirasyonu (kültür, hücre sayımı)
2. Görüntüleme Yöntemleri:
   • Radyolojik, ultrasonografik, sintigrafik tetkikler
   • Enfeksiyon lokalizasyonu ve yayılımının değerlendirilmesi
3. Mikrobiylojik Tanı:
   • Kültür ve antibiyogram testleri
   • Moleküler yöntemler (PCR vb.)

Doğru tanı, multidisipliner yaklaşım ve laboratuvar bulgularının birlikte değerlendirilmesiyle konulur.

Protez enfeksiyonlarında tedavi yaklaşımları:

1. Antimikrobiyal Tedavi:
   • Antibiyotik/antifungal ilaçların parenteral ve oral kullanımı
   • İlaç seçimi, dirençlilik paterni ve klinik tabloya göre
2. Cerrahi Tedavi:
   • Debridman, protez çıkarımı, revizyon cerrahisi
   • Enfeksiyonun kontrol altına alınması
3. Destek Tedavileri:
   • Uygun immobilizasyon, fizik tedavi
   • Altta yatan hastalıkların yönetimi

Erken tanı, uygun antibiyotik ve cerrahi tedavi, protez enfeksiyonlarının başarılı yönetiminde kritik öneme sahiptir.

Korunma Önlemleri

Protez enfeksiyonlarından korunmak için aşağıdaki önlemler önerilir:

1. Hasta Hazırlığı:
   • Risk faktörlerinin optimizasyonu (DM, obezite vb.)
   • Cerrahi öncesi cilt hazırlığı, antibiyotik profilaksisi
2. Cerrahi Teknik ve Ekipman:
   • Aseptik cerrahi tekniğin kullanımı
   • Uygun sterilizasyon, laminar hava akımı
3. Postoperatif Bakım:
   • Yara bakımı, drenaj kontrolü
   • Erken mobilizasyon, fizik tedavi
4. Sürveyans ve İzlem:
   • Enfeksiyon sürveyansı ve veri izlemi
   • Koruyucu tedbirlerin düzenli değerlendirilmesi

Multidisipliner yaklaşım ve enfeksiyon kontrol önlemlerine uyum, protez enfeksiyonlarının önlenmesinde önemlidir.

Uzm. Dr. Ahmet Cem ÖZUĞUZ
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı